Jak powszechnie wiadomo, język angielski należy do grupy języków – mówiąc eufemistycznie – mało elastycznych pod względem szyku wyrazów. Po angielsku taką restrykcyjną, mało wyluzowaną, wapniacką wręcz składnię określamy mianem „fixed word order”. Z reguły przez szyk wyrazów rozumiemy położenie podmiotu, orzeczenie i dopełnienia w zdaniu, lecz okazuje się, że i przymiotniki w języku angielskim należy ustawiać w ściśle określonej kolejności. Warto zatem przeanalizować prawidła ich stosowania, jako że przymiotnik to doprawdy poręczna i przydatna część mowy – opisze wszystko od wagi i gabarytów, przez wiek, kształt, kolor, po bardziej abstrakcyjne własności, jak zastosowanie, pochodzenie czy względna atrakcyjność tudzież powabność. By nasze opisy były jak najbardziej precyzyjne, niekiedy trzeba połączyć kilka przymiotników. I tu pojawia się problem – otóż, są przymiotniki równe i równiejsze, a każdy z nich ma swoje konkretne miejsce w hierarchii, której już za chwil kilka wnikliwie się przyjrzymy.
Zanim przejdę do typologii przymiotników, napiszę o pewnej prawidłowości, a mianowicie: przymiotniki opisujące opinię z reguły stosowane są w pierwszej kolejności. Zasada ta, choć sprawdzająca się w zdecydowanej większości przypadków, nie jest stuprocentowo uniwersalna i kolejność użycia owych przymiotników może sporadycznie ulec zmianie w zależności od kontekstu, o czym później. Przykład:
That is a nice, little, green bag. (“nice” jest pierwszym przymiotnikiem, wyraża naszą opinię na temat torebki)
Yesterday I saw a boring, old, black-and-white film. (“boring” również odnosi się do opinii widza)
Gdy już wyrazimy opinię, lub gdy chcemy pominąć werbalizowanie swych poglądów, przychodzi czas na resztę przymiotników, które dzielą się na następujące typy (podane w kolejności, w jakiej należy je stosować):
Opinion (opinia) – wyraża opinię na dany temat, niekoniecznie zgodną z poglądami innych; jest to subiektywne wrażenie lub odczucie. Przykłady: silly, beautiful, horrible, difficult.
Size (rozmiar) – opisuje – zaskakująco! – rozmiar, czyli jak coś jest ogromne lub filigranowe. Przykłady: large, tiny, enormous, little.
Age (wiek) – mówi o wieku rzeczy lub ludzi (nawet kobiet, choć to często temat tabu). Przykłady: ancient, new, young, old.
Shape (kształt) – jak nazwa sugeruje, opisuje kształt w naszej trójwymiarowej przestrzeni (2D też…). Przykłady: square, round, flat, rectangular.
Colour (kolor) – mówi o barwie opisywanego obiektu. Tutaj należy podkreślić, iż kobiety używają owego typu przymiotników dużo częściej niż mężczyźni, wielokroć posługując się dziwnymi sformułowaniami nie do pojęcia dla męskiego umysłu. Przykłady: blue, pink, reddish, grey.
Origin (pochodzenie) – opisuje miejsce lub czas (epokę), z którego pochodzi dana rzecz. Przykłady: French, lunar, American, eastern, Greek, Baroque.
Material (materiał) – mówi o materiale lub substancji, z których stworzony jest przedmiot. Przykłady: wooden, metal, cotton, paper.
Purpose (cel) – opisuje przeznaczenie przedmiotu; mówi, do czego dana rzecz jest używana. Często tego typu przymiotniki zakończone są końcówką –ing. Przykłady: sleeping (jak w “sleeping bag”), roasting (jak w “roasting tin”).
Kilka przykładów łączenia przymiotników:
Just have a look at that lovely, old, red post-box.
There were some small, round, plastic tables outside the house.
I adore those charming, little, silver ornaments over there!
I would like to buy a beautiful, new, blue, European car.
Aunt Betty wants a square, gray, stone coffee table.
Alice prefers black, Italian, leather furniture.
Jak wspomniałem powyżej, przymiotniki wyrażające opinię nie zawsze stosowane są na początku, czyli przed przymiotnikami opisującymi bardziej obiektywne cechy. Można zmienić ich pozycję, gdy chcemy podkreślić pewną cechę, czyli zastosować emfazę. Przykłady:
My chemistry teacher had a long, ugly nose. (Podkreślamy długość nosa, a nie fakt, że był brzydki.)
John had a huge, silly-looking, blue, stripey, cotton bag. (Podkreślamy rozmiar torby.)
Comments