Powszechnie wiadomo, że jak się coś lubi, to chciałoby się mieć tego czegoś więcej niż mniej. Owa pazerność być może nie w każdym przypadku popłaca, fakt jednak pozostaje faktem – ludzka zachłanność bywa nieposkromiona. Gdy dołożymy do niej równie wielką, co uniwersalną miłość naszego gatunku do gatunków pozostałych – czyli zwierzaczków maści wszelakiej – staniemy przed nie lada problemem gromadzenia fauny. I nie mówię tu o trudnościach natury czysto fizycznej czy materialnej, nie mam na myśli braku miejsca, kwestii utrzymania czy karmienia, niekoniecznie subtelnych zapachów, fekaliów, nic z tych rzeczy! Chodzi mi o sprawę dużo bardziej fundamentalną, albowiem zanim zaczniemy jakkolwiek marudzić, stękać i narzekać, musimy wiedzieć jak nazwać obiekt naszych frasunków. Okazuje się bowiem, że nazewnictwo grup czy stad zwierząt to całkiem konkretna zgryzota, przynajmniej w języku angielskim. W naszym rodzimym skromnym glosariuszu odnajdziemy co najwyżej roje, tabuny, trzody czy watahy. Gdy ktoś zapała miłością do kawek, to może posiadać całą ich litwę. Ale bardziej egzotycznych nazw po prostu nie da się uświadczyć, ot co. Diametralnie inaczej (wyłączając rzeczone kawki), bo i zabawniej i pokrętniej, mają się sprawy w języku angielskim, o czym za chwil kilka – wpierw jednakże odrobina dość intrygującej historii…
TERMS OF VENERY – SKĄD, JAK I PO CO?
Rzeczowniki zbiorowe opisujące wszelkie możliwe grupy wszelkiego możliwego zwierza noszą w języku angielskim dość zaskakujące i na pierwszy rzut oka dwuznaczne miano „Terms of venery”. Otóż tak się składa, iż słówko „venery” stanowi również podstawę słówka „venereal”, znaczącego ni mniej ni więcej „weneryczny”, jak w przykładzie:
Andrew suffers from a venereal disease Andrzej cierpi na chorobę weneryczną.
Natomiast przymiotnik „venereal” (weneryczny) wywodzi się w linii prostej od jednego z dwóch znaczeń samego „venery”, które oznacza zarówno oddawanie się przyjemnościom natury cielesnej tylko dla pełnoletnich, jak i – co nas zdecydowanie bardziej interesuje (przynajmniej w tym wpisie) – polowanie. Dwoistość znaczeniowa omawianego słowa być może ma co nieco wspólnego z naturą rozrywek i dworską prozą codzienności w XIV wieku, kiedy to zwrot ów zaczął być powszechnie stosowany, lecz nie mnie o tym pisać, pozostawię tę kwestię pasjonatom historii.
Fraza „Terms of venery” wywodzi się oczywiście ze znaczenia „polowanie” – czternastowieczni Anglicy i Francuzi bynajmniej nie nazywali grup zwierząt adekwatnie do ich seksapilu tudzież wdzięków czy powabów. Określenia wchodzące w skład listy „Terms of venery” powstawały stopniowo, swój początek zaś wzięły ze swoistego snobizmu charakteryzującego dworskich panów, którzy znajomość wyszukanego myśliwskiego słownictwa postrzegali za dowód inteligencji, dobrych manier i należytego obycia. Poza tym dostępna tylko i wyłącznie dla elit wiedza odpowiednich fraz wygodnie wykluczała ewentualną komitywę ze stanami niższymi. Nie można przecież pójść na polowanie z byle chłopiną nie znającym zbiorczej nazwy hipopotamów, orłów czy sów… Co ciekawe, wykwit określeń z „Terms of venery” nastąpił relatywnie szybko – na początku XIV wieku lista liczyła zaledwie kilka określeń, zaś u schyłku wieku XV księga „The Book of St Albans” (swego rodzaju podręcznik dla dworskich dżentelmenów) zawierała już 165 rzeczowników zbiorczych, w większość tyczących się zwierząt, choć częściowo też ludzi i innych obiektów. No ale dość już historii, czas zerknąć na najciekawsze przykłady „Terms of venery”.
Dziwaczne i zabawne “Terms of Venery”
Hipopotam - A Bloat of Hippopotamuses
Gnu - An Implausibility of Gnu
Sowa - A Parliament of Owls
Paw - An Ostentation of Peacocks
Zebra - A Dazzle of Zebras
Aligator - A congregation of alligators
Borsuk - A cete of badgers
Niedźwiedź - A sloth of bears
Dzik - A sounder of boars
Kret - A labor of moles
Mysz - A mischief of mice
Wydra - A romp of otters
Skunks - A surfeit of skunks
Ślimak - A hood of snails
Bocian - A mustering of storks
Tapir - A measure of tapirs
Fretka - A business of ferrets
Skowronek - An exaltation of larks
Kobra - A quiver of cobra
Żyrafa - A Tower of Giraffes
Czapla - A Siege of Herons
Kruk - A Storytelling of Ravens
Kociak - An Intrigue of Kittens
Oczywiście to tylko wierzchołek góry lodowej. Zaintrygowanych zachęcam do przeszperania czeluści Internetu w poszukiwaniu pozostałych, często równie interesujących i komicznych fraz.
Comments